Informacja o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu Strategii rozwoju miasta Włocławek 2030+
Prezydent Miasta Włocławek informuje o odstąpieniu od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu Strategii rozwoju miasta Włocławek 2030+.
Projekt Strategii rozwoju miasta Włocławek 2030+ jest projektem strategii rozwoju w rozumieniu art. 46 ust. 1 pkt 1. W związku z tym, iż dotyczy obszaru w granicach jednej gminy, w oparciu o art. 48 ust. 3 ww. ustawy należy do dokumentów, dla których możliwe jest odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu Strategii rozwoju miasta Włocławek 2030+ zostało uzgodnione przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy.
Projekt strategii obejmuje obszar Miasta Włocławek, którego powierzchnia wynosi 85,08 km2, który zamieszkiwany jest przez 108 561 mieszkańców (wg danych na 31.12.2020r.). Miasto posiada dużą powierzchnię terenów biologicznie czynnych (62,4%), w stosunku do powierzchni zurbanizowanej (37,6%), co oznacza, iż łączna powierzchnia występujących na terenie Włocławka lasów, wód, parków czy terenów zielonych stanowi relatywnie wysoki odsetek względem innych ośrodków miejskich.
Projekt Strategii rozwoju miasta Włocławek 2030+ zgodny jest z założeniami Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do 2020 roku (z perspektywą do 2030 r.), Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego, oraz Strategii rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do 2030 roku – Strategii Przyspieszenia 2030+. Dokument jest instrumentem realizacji założeń ww. dokumentów strategicznych.
Uzasadnienie
odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla projektu dokumentu pn. „Strategia rozwoju miasta Włocławek 2030+” zawierające informacje o uwarunkowaniach, o których mowa w art. 49 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2021r. poz. 247, 784, 922, 1211, 1551, 1718).
Biorąc pod uwagę charakter planowanych interwencji, rodzaj i skalę oddziaływania na środowisko, cechy obszaru objętego oddziaływaniem należy uznać, iż realizacja celów i kierunków działań zawartych
w projekcie strategii nie spowoduje znaczącego oddziaływania na środowisko. Nie istnieje zatem konieczność przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, ze względu na:
1. Charakter działań przewidzianych w dokumencie, w szczególności:
a) stopień, w jakim dokument ustala ramy dla późniejszych realizacji przedsięwzięć, w odniesieniu do usytuowania, rodzaju i skali tych przedsięwzięć
Projekt Strategii rozwoju miasta Włocławek 2030+ określa cele strategiczne i operacyjne mające na celu poprawę warunków życia w mieście w obszarze gospodarki, edukacji, integracji społecznej i aktywności obywatelskiej, zdrowia, środowiska, kultury i sportu, infrastruktury, mobilności i transportu oraz przestrzeni publicznej. Projekt Strategii jest zatem dokumentem na tyle ogólnym, iż nie wskazuje konkretnych zadań i projektów, a jedynie określa proponowane kierunki interwencji. Wyjątek stanowią inwestycje wskazane jako kluczowe, wynikające:
- ze Strategii Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego do 2030 roku, dla której przeprowadzono strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko;
- z dalszych planów miasta (Dekarbonizacja systemu ciepłowniczego miasta, Utworzenie Inkubatora 2.0, Utworzenie Centrum Transferu Technologii, Budowa całorocznego centrum sportów zimowych), dla których nie sprecyzowano uwarunkowań czasowych i przestrzennych, co nie pozwala ocenić ich oddziaływania na środowisko.
Jednocześnie, stosownie do przepisów prawa w tym zakresie, każda z inwestycji ingerująca w środowisko w fazie przygotowawczej będzie poddana procedurze oceny oddziaływania na środowisko.
Obszar planowanej interwencji ograniczono do terenu Miasta Włocławek, spełniony został więc warunek dotyczący obszaru w granicach jednej gminy, w zakresie możliwości odstąpienia od strategicznej oceny.
b) powiązania z działaniami przewidzianymi w innych dokumentach
Wymienione w strategii propozycje celów i kierunków działań są powiązane z obszarami interwencji wskazanymi w dokumentach wskazanych poniżej, w szczególności w zakresie ochrony środowiska na terenie miasta oraz adaptacji do zmieniających się warunków klimatycznych. Sformułowane kierunki działań są zgodne z obowiązującymi dokumentami takimi jak:
- Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.),
- Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego,
- Umowa Partnerstwa – strategia wykorzystywania Funduszy Europejskich,
- Strategia rozwoju województwa kujawsko-pomorskiego do 2030 roku – Strategia Przyspieszenia 2030+,
- Program Ochrony Środowiska województwa kujawsko-pomorskiego na lata 2017-2030 z perspektywą na lata 2021-2024 wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko Programu ochrony środowiska województwa kujawsko-pomorskiego na lata 2017-2020 z perspektywą na lata 2021-2024.
Duża część proponowanych celów i kierunków działań dedykowana jest rozwiązaniom nakierowanym na ochronę środowiska i zmniejszenie negatywnego oddziaływania działalności antropogenicznej na terenie miasta. Są one ściśle powiązane z ww. dokumentami w sferze infrastrukturalnej, w szczególności w zakresie działań zmierzających do poprawy stanu środowiska naturalnego np.: poprzez systematyczne wdrażanie działań mających na celu poprawę jakości powietrza w mieście, zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi w obliczu zmieniających się warunków klimatycznych.
c) przydatność w uwzględnieniu aspektów środowiskowych, w szczególności celu wspierania zrównoważonego rozwoju oraz we wdrażaniu prawa wspólnotowego w dziedzinie ochrony środowiska
Cele projektu Strategii rozwoju miasta Włocławek 2030+ są zgodne z założeniami polityki zrównoważonego rozwoju i uwzględniają wszystkie aspekty życia społecznego. Zakładają równoległy rozwój gospodarki, społeczeństwa i środowiska, który zaspokajając potrzeby współczesnych społeczeństw, nie będzie jednocześnie ograniczał możliwości rozwojowych przyszłych pokoleń. Działania rozwojowe miasta opierać się muszą na adaptacji do zmian klimatu oraz zapobieganiu negatywnemu wpływowi planowanych działań na środowisko przyrodnicze. Z tego też względu projekt dokumentu został opracowany w ścisłej korelacji z unijnymi i krajowymi aktami legislacyjnymi i realizacyjnymi oraz programami strategicznymi. Jednym z najważniejszych celów Strategii jest dbałość o środowisko, przejawiająca się wszystkich sferach działania miasta, w tym dekarbonizacja energii cieplnej oraz elektrycznej oraz wdrażanie programów edukacyjnych dla budowania przyszłych, świadomych ekologicznie pokoleń. Realizacja planowanych działań na rzecz ochrony środowiska wpłynie zatem na poprawę jego jakości.
d) powiązania z problemami dot. ochrony środowiska
Kierunki działań wskazane w projekcie strategii mają powiązanie z problemami dotyczącymi ochrony środowiska w mieście Włocławek, do których zaliczyć można: zanieczyszczenie powietrza i hałas spowodowany dominacją samochodów w przestrzeni. Dlatego też niezwykle ważnym aspektem dla dalszego kształtowania polityki ekologicznej miasta jest podejmowanie działań w zakresie ochrony powietrza (zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, modernizacja zabudowy), ochrony zasobów przyrodniczych, przemyślane zagospodarowanie terenów czynnych biologicznie. W połączeniu z inwestycjami chroniącymi i oczyszczającymi środowisko, a także działaniami organizacyjnymi, nie przewiduje się, że nastąpi pogorszenie stanu form ochrony przyrody, ich zniszczenie bądź fragmentacja i zanik. Znaczącą uwagę przykłada się również do edukacji na tematy ekologiczne, mające na celu poszerzenie wiedzy w zakresie ochrony środowiska. Zakres interwencji ujęty w projekcie dokumentu obejmuje m.in. następujące kierunki działań pro-środowiskowych:
- systematyczne wdrażanie działań mających na celu poprawę jakości powietrza w mieście,
- zwiększanie ilości i jakości zagospodarowanych terenów zielonych (parki, w tym kieszonkowe, skwery, zieleńce)
- zagospodarowanie zieleni izolacyjnej,
- zwiększenie zagospodarowania wód opadowych i roztopowych,
- zwiększanie ochrony istniejących na terenie miasta zbiorników wodnych,
- rozszerzenie rozwiązań z zakresu ochrony przed hałasem,
- rozbudowa miejskiej sieci ciepłowniczej,
- wdrażanie programów edukacyjnych podnoszących świadomość ekologiczną,
- termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz mieszkalnych,
- zwiększenie udziału oświetlenia energooszczędnego w oświetleniu ulicznym,
- stymulacja powstawania społeczności energetycznych,
- zwiększenie wykorzystania i promocja odnawialnych źródeł energii w mieście,
- Dekarbonizacja systemu ciepłowniczego miasta,
- promocja alternatywnych środków transportu (rower miejski, hulajnoga),
- rozwój sieci spójnych dróg rowerowych,
- działania na rzecz podniesienia komfortu korzystania z transportu zbiorowego,
- wdrażanie rozwiązań ekologicznych w funkcjonowanie transportu zbiorowego,
- poprawa dostępu do terenów zieleni jako miejsc wypoczynku i rekreacji.
2. Rodzaj i skalę oddziaływania na środowisko, w szczególności:
a) prawdopodobieństwo wystąpienia, czas trwania, zasięg częstotliwość i odwracalność oddziaływań
Przedstawione w opracowaniu możliwe na terenie miasta kierunki interwencji będą dotyczyć działań, które nie są kwalifikowane jako przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Działania, które będą podejmowane w celu realizacji zapisów nie wiążą się z oddziaływaniem na środowisko o zasięgu ponadlokalnym, a także nie charakteryzują się długotrwałym i nieodwracalnym oddziaływaniem związanym z emisją, wykorzystaniem zasobów naturalnych czy wystąpieniem awarii przemysłowej. Charakter omawianego dokumentu jest z założenia pro-ekologiczny i jednym z jego generalnych celów jest poprawa jakości środowiska. Realizacja niektórych zamierzeń, uzasadnionych pod względem ekologicznym, może skutkować wystąpieniem chwilowych, lokalnych i odwracalnych oddziaływań środowiskowych, jednak każda z inwestycji ingerująca w środowisko, w fazie przygotowawczej, będzie poddana procedurze oceny oddziaływania na środowisko, stosownie do przepisów prawa w tym zakresie.
Zapisy Strategii, wykluczają możliwość wzrostu zagrożenia dla wód i ziemi. Działania zapisane w Strategii w zakresie ochrony wód będą pozytywnie oddziaływać na środowisko, mimo możliwych negatywnych oddziaływań, które mogą wystąpić na mniejszą skalę, występować raczej lokalnie, w krótkiej skali czasowej, np. na etapie budowy.
Ogólne ustalenia projektu Strategii wskazują, że jego realizacja nie powinna wpłynąć na pogorszenie stanu zanieczyszczenia powietrza. Zawiera on wiele zapisów dotyczących ochrony i tworzenia nowych terenów zieleni urządzonej. Będzie to skutkować poprawą bioróżnorodności na tym obszarze i ochroną najbardziej cennych pod względem przyrodniczym i edukacyjnym obszarów, wiążąc je z terenami otaczającymi miasto i tworząc w ten sposób zwarte korytarze ekologiczne.
Ogólne zapisy Strategii wpłyną pozytywnie na obiekty prawnie chronione. Strategia nie zawiera propozycji działań, które byłyby sprzeczne lub zagrażające tym obszarom i formom ochrony przyrody. Wszystkie działania proponowane w harmonogramie realizacyjnym strategii mają na celu służyć ochronie przyrody, nawet jeżeli będzie konieczne krótkotrwałe przekształcenie jednego z komponentów środowiska, np. podczas prac inwestycyjnych, budowlanych. Będą one przeprowadzane z uwzględnieniem wszystkich zasad ustawy o ochronie przyrody. Jedynymi inwestycjami, które wymagać będą szczegółowej analizy wpływu na środowisko są przedsięwzięcia związane z podejmowaniem robót budowlanych, mogących naruszać stabilność poszczególnych komponentów środowiska oraz wywoływać uciążliwości odczuwalne dla mieszkańców, jednak taka analiza będzie przeprowadzana każdorazowo w fazie przedrealizacyjnej.
b) prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływań skumulowanych lub transgranicznych
Miasto Włocławek położone jest w centralnej części kraju, a działania planowane w dokumencie mają zasięg lokalny, ograniczony do granic administracyjnych miasta, w związku z czym nie przewiduje się występowania oddziaływań transgranicznych. Strategia nie zawiera również zapisów (ani nie stwarza możliwości), w wyniku których mogłyby wystąpić oddziaływania skumulowane.
c) prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka dla zdrowia ludzi lub zagrożenia dla środowiska
Należy zwrócić uwagę, że konkretne oddziaływania środowiskowe będzie można ocenić dopiero w oparciu o konkretne dane projektowe i lokalizacyjne na etapie procedury oceny oddziaływania na środowisko poszczególnych inwestycji. Na obecnym etapie projektu Strategii, takich danych nie można przedstawić, ponieważ jest to dokument ogólny i strategiczny, zawierający ogólne wytyczne dla miasta, określający ogólne kierunki planowanych do realizacji na jego terenie działań.
Zapisy Strategii odnoszą się także do ochrony środowiska, której nie można rozpatrywać bez zwrócenia uwagi na rolę i kondycję człowieka w tym środowisku. Realizacja kierunków działań nacelowanych na ochronę poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego wpłynie niewątpliwie pozytywnie na zdrowie i bezpieczeństwo człowieka. W Strategii przewiduje się także działania profilaktyczne, mające na celu poprawę zdrowia i życia mieszkańców miasta, co dodatkowo prowadzi do zmniejszenia danego ryzyka.
3. Cechy obszaru objętego oddziaływaniem na środowisko, w szczególności:
a) obszary o szczególnych właściwościach naturalnych lub posiadające znaczenie dla dziedzictwa kulturowego, wrażliwe na oddziaływania, istniejące przekroczenia standardów jakości środowiska lub intensywne wykorzystanie terenu
Dokument nie stanowi koncepcji realizacyjnej oraz nie wyznacza w sposób jednoznaczny skali przedsięwzięć przewidzianych do realizacji. Wszelkie działania zaproponowane w strategii stanowią jedynie zapis ogólnych propozycji kierunków działania dla miasta na najbliższe lata, których jednym
z generalnych celów jest poprawa środowiska przyrodniczego.
Nie przewiduje się negatywnego wpływu realizacji założeń ww. dokumentu na obszary o szczególnych właściwościach naturalnych lub posiadających znaczenie dla dziedzictwa kulturowego, wrażliwych na oddziaływania. Nie występuje również zagrożenie przekroczenia standardów jakości środowiska oraz intensywnego wykorzystywania terenu. Nie przewiduje się przedsięwzięć mogących negatywnie oddziaływać na formy ochrony przyrody. Przeważające skutki pozytywne wiążą się z polepszeniem i utrzymaniem jakości środowiska oraz warunków jego ochrony. W części przypadków (związanych z etapem realizacji danego przedsięwzięcia) mogą to być krótkotrwałe oddziaływania niekorzystne. Ostatecznie jednak, w przypadku osiągania zakładanych celów, wskazuje się na przewagę oddziaływań korzystnie wpływających na funkcjonowanie środowiska i zapewnienie jego odpowiedniej jakości.
b) formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody oraz obszary podlegające ochronie zgodnie z prawem międzynarodowym.
Obszarowe i obiektowe formy ochrony przyrody w granicach administracyjnych miasta Włocławek to:
Lp. |
Nazwa |
Forma ochrony |
Powierzchnia całkowita [ha] |
Powierzchnia mieszcząca się w granicach miasta [ha] |
1. |
Rezerwat Kulin |
obszarowa |
50,88 |
50,88 |
2. |
Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy |
obszarowa |
38950,0 |
15,23 |
3. |
Otulina Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego |
obszarowa |
14195,0 |
353,28 |
4. |
Dolina Dolnej Wisły PLB040003 |
obszarowa |
34909,2 |
844,67 |
5. |
Włocławska Dolina Wisły PLH040039 |
obszarowa |
4763,76 |
1262,37 |
6. |
Pomniki przyrody (głaz narzutowy, 4 drzewa) |
obiektowa |
- |
- |
7. |
Użytki ekologiczne (bagna) |
obiektowa |
1,63 |
1,63 |
Źródło: Na podstawie Centralnego Rejestru Form Ochrony Przyrody
Chronione gatunki roślin występujące na obszarze miasta Włocławek to: widłak jałowcowaty, widłak goździsty, rokietnik pospolity, sasanka otwarta, rosiczka okrągłolistna, lilia złotogłów, dyptam jesionolistny, ostnica Jana, zawilec wielokwiatowy, wężymord stepowy, dzwonek syberyjski, wisienka karłowata, dziewanna fioletowa, ożota zwyczajna, kruszczyk szerokolistny, gnieźnik leśny, starodub łąkowy, leniec bezpodkwiatkowy. Źródło: „Opracowanie ekofizjograficzne do zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Włocławek” (kwiecień 2021 r.).
Chronione gatunki zwierząt występujące na obszarze miasta Włocławek lub w najbliższej okolicy to:
- ptaki: błotniak stawowy, bielik, rybitwa rzeczna, rybitwa białoczelna, zimorodek, jarzębatka, ohar, nurogęś, sieweczka rzeczna, brodziec piskliwy, mewa srebrzysta, brzegówka, łabędź niemy, mewa pospolita, trzciniak, remiz, czapla biała, bocian czarny, żuraw, sokół wędrowny;
- płazy: traszka grzebieniasta, kumak nizinny;
- ryby: różanka pospolita, kiełb białopłetwy, koza pospolita;
- ssaki: wydra europejska, bóbr europejski, wilk szary, ryś, łoś.
Źródło: „Opracowanie ekofizjograficzne do zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Włocławek” (kwiecień 2021 r.).